Mộc Châu: Về Bản Lùn chìm đắm trong sắc trắng hoa cải

Tháng 11,  màu trắng tinh khôi của hoa cải phủ khắp đất trời xứ Mộc khiến du khách, dân phượt cũng như những nhiếp ảnh gia không thể nào không dừng chân. Hoa cải nở hoa trắng xóa, bạt ngàn mời gọi. Nhắc đến hoa cải, người ta thường nói, địa điểm có nhiều hoa cải nhất, nở đẹp nhất là khu vực Rừng thông bản Áng, nhưng đi sâu thêm chút nữa, bạn sẽ bắt gặp hoa cải hoang dại hơn, trong trẻo hơn ở Bản Lùn, Mộc Châu.

Bản Lùn, Mộc Châu là nơi đồng bào Thái cư trú. Nhiều năm trước, Bản Lùn là một vùng còn nhiều nghèo khó, đi liền với tệ nạn ma túy nhưng bây giờ đây bản Lùn đã yên bình hơn nhiều, lay động tâm hồn với hương sắc hoa cải.

Hoa cải có hai loại là hoa cải trắng và hoa cải vàng. Hoa cải ở bản Lùn, từ chân đến đỉnh đồi đều bạt ngàn màu trắng đẹp đến nao lòng.

Đường vào Xã Chiềng Khừa, ở khu vực bản Lùn có những quả đồi ngập tràn sắc trắng, hoa cải ở đây nở trắng cả một đồi cao.

Bất kỳ ai đi Du Lịch Mộc Châu, khi ghé chân đến Bản Lùn đều phải cảm thán, những đồi hoa trắng ngút ngàn như đưa chân người lữ khách lạc vào chốn thần tiên, Mộc Châu vào mùa hoa cải đẹp mong manh nhưng vẫn đầy sức sống.

Read more »

Tam giác mạch bừng nở giữa cao nguyên Mộc Châu

Nhắc đến tam giác mạch, người ta sẽ nhắc tới Hà Giang, Simacai hay Cao Bằng, mà không biết rằng Mộc Châu cũng đã xuất hiện loài hoa xinh đẹp ấy. Tháng 11, du khách đến Du Lịch Mộc Châu để ngắm những vườn cải bạt ngàn, những đồi chè xanh mướt chạy tít tắp còn có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa tam giác mạch mà không cần phải lặn lội lên tận Hà Giang.

Từ thị trấn nông trường Mộc Châu, đi về hướng về hướng Tân Lập khoảng 5km, tại km số 84,85, bạn sẽ thấy xen kẽ giữa những đồi chè trên đường vào động Cô tiên là vườn hoa tam giác mạch đang vào mùa nở rộ. Ngoài km 84,85, tại thị trấn nông trường Mộc Châu, km số 70 cũng là một điểm trồng tam giác mạch và cải trắng tinh khôi. Những cánh hoa nhỏ nhắn cứ rung rinh trong nắng gió, để mặc những du khách đến thăm với vẻ ngỡ ngàng.

Anh Lê Xuân Thủy là người đã mang tam giác mạch về thử gieo trồng trên đất Mộc Châu. Loài hoa li ti này đã hút hồn anh trong một lần tham quan Hà Giang. Vì chưa có kinh nghiệm và tính chất thổ nhưỡng, mất vài lần gieo trồng thử, anh mới thành công đưa tam giác mạch về với mảnh đất này.

Tam giác mạch đã trở thành một trong những yếu tố góp phần tăng lượng khách du lịch đến với Mộc Châu, giảm bớt sức nóng cho Hà Giang vào mùa cao điểm, phù hợp với những du khách không có nhiều thời gian nhưng muốn thả lỏng chính mình, rời xa cái ồn ào phố thị để hòa mình cùng vẻ đẹp thiên nhiên con người.

Read more »

Mộc Châu: Xứ sở mây luồn đẹp huyền ảo

Cao nguyên Mộc Châu không chỉ nổi tiếng với những mùa hoa rực rỡ đua nhau khoe sắc, với bạt ngàn đồi chè xanh tươi tít mù xa, thảo nguyên bát ngát với những chú bò nhởn nha gặm cỏ… mà còn làm xao xuyến lòng người đến Du Lịch Mộc Châu với cảnh mây luồn bồng bềnh lãng du trên đồi núi.

Theo tiếng Thái cổ, Mộc Châu có nghĩa là Mường của sương khói, mây mù có lẽ vì thế cứ giăng kín lối đi, ôm trọn bốn bề Mộc Châu trong ảo mộng như tiên cảnh, những đồi chè, đồng cỏ, cánh hoa thấp thoáng giữa bảng lảng khói sương núi rừng.

Mộc Châu như chốn nương tựa của những người muốn trốn chạy khỏi phố thị ồn ào lắm thị phi, lo toan để tới một nơi có núi đồi có bóng cây khuất nẻo, mà thời gian lại không có nhiều.

Nếu tới Mộc Châu muốn chụp được mây đẹp, bạn phải ưu tiên chọn những khu vực cao, nhiều mây, những dãy núi cao, nhìn xuống thung lũng có nhiều núi đá lô nhô. Đó là mùa đông Mộc Châu vào những lúc mặt trời không thể len qua những lớp mây đan nhau dày đặc.

Người ta thường thích lên đỉnh Pha Luông để chinh phục "nóc nhà Mộc Châu", thỏa mãn đam mê chinh phục, thỏa mãn cái tôi kiêu hãnh. Những tầng mây bồng bềnh luồn dưới bước chân níu người ở lại, vờn quanh như những đứa trẻ khao khát được chơi đùa. Làm sao người lữ khách nỡ không động lòng với một Một Châu như thế.

Read more »

Yên bình bản Tà Phình Mộc Châu

Cách Hà Nội khoảng 190 km, Mộc Châu không chỉ là một địa danh nổi tiếng về cảnh đẹp với những mùa hoa thơ mộng say lòng bao du khách mà còn là nơi chứa đựng bao nét văn hóa đặc sắc của các dân dộc miền núi phía Bắc. Ở đó có một bản tên là Tà Phình, một bản người Mông khiến cho người đến không khỏi say cảnh, say tình khi đến Du Lịch Mộc Châu.

Cảnh đẹp Tà Phình đắm say bao du khách

Con người và cảnh vật Tà Phình chưa bao giờ thôi mãnh liệt nhưng lại nồng ấm, yên bình giữa vòng ôm của đại ngàn với một màu xanh mướt trải dài vô tận. Màu xanh từ núi cao đến đồi thấp, từ đường đi đến những hàng cây giấu đi mái nhà lấp ló. Tà Phình bạt ngàn cây, phổ biến nhiều nhất là đào và mận.

Hoa mận nở ở Tà Phình

Mùa lạnh ở đất Tà Phình, con đường cũng xanh trong sương mờ. Càng giá lạnh, hoa nở càng đẹp. Trong thời tiết khắc nghiệt, hoa không đua nở, mà chỉ e ấp, hé từng cánh trắng hồng.

Con đường dẫn đến những ngôi nhà trong bản người Mông

Con đường xanh ấy, dẫn tới những ngôi nhà nhỏ của người Mông trong bản Tà Phình.

Những cô bé người Mông tươi cười trong nắng sớm

Đi qua những thung lũng hoa mận, hoa đào, những thảm chè xanh mênh mông, trong mơ hồ ấy xuất hiện một vài đứa trẻ. Bọn trẻ mặc quần áo của dân tộc chúng trong tiếng cười rộn rã, ngây thơ với đôi má ứng hồng. 

Nô đùa cùng nhau

Chúng chơi ném còn, đá bóng, chơi quay... để học cách đoàn kết, yêu thương nhau, đùm bọc lẫn nhau trong cái nghèo khó nơi đại ngàn Tây Bắc.

Những đứa trẻ vui đùa tại Tà Phình

Du khách sẽ không thể không say lòng với người dân nơi đây bởi cái tình nồng hậu của họ. Người Mông ở Tà Phình rất mến khách, không vồn vã, không phô trương, chỉ dùng cái mộc mạc, nồng ấm qua chén rượu đặc trưng. 

Nấu rượu ngô truyền thống

Ở Tà Phình, người ta làm rượu bằng ngô địa phương. Mỗi độ xuân về, khắp bản làng lại nô nức tiếng chúc tụng cười đùa và chắc chắn không thể thiếu được những ly rượu ngô truyền thống. Sự tiếp đón nhiệt tình, thân mật và những buổi nói chuyện cởi mở với những người dân thật thà, hiền lành nơi đây sẽ níu chân bạn, khiến bạn không muốn rời xa mảnh đất yên bình ấy.

Read more »

Độc đáo "luật rượu" Mộc Châu

Ở Mộc Châu không chỉ có rượu ngon, hấp dẫn mà cách uống rượu hay người dân còn gọi là “Luật rượu” cũng vô cùng độc đáo. Du khách nào đến Du Lịch Mộc Châu cũng cảm thấy thích thú với phong tục này nhưng lại không thể tìm thấy ở bất cứ vùng miền nào khác. Khi uống rượu với người dân tộc thiếu số ở Mộc Châu, bạn sẽ có cơ hội hiểu biết thêm về nét văn hóa của họ. 

Người ta thường nói với nhau, chỉ cần nhìn cách uống rượu là biết có phải người Mộc Châu, Sơn La hay không. Vì vậy, "luật rượu" trở thành một nét đặc trưng vô cùng riêng biệt.

"Luật rượu" ở Mộc Châu có một số "điều" như sau:
- Rượu bắt tay: Sau khi uống rượu xong, mọi người cùng bắt tay nhay để thể hiện tình đoàn kết bền chặt. Có người còn kể, người Sơn La Mộc Châu uống rượu mòn hết cả vân tay vì phải bắt tay sau mỗi chén rượu.

Rượu bắt tay

- Rượu khát vọng: Thường được áp dụng khi một người nam và một người nữ uống rượu với nhau, họ vòng tay qua nhau, trao chén rượu đầu môi, kề tay chạm vai. Có 2 cấp độ: Sơn La cao (vòng tay qua cổ nhau và uống, tay còn lại ôm eo); Sơn La thấp (vòng tay qua tay nhau và nhìn vào mắt nhau rồi uống.) Rượu khát vọng giống như rượu giao bôi chúng ta thường nói.

Rượu khát vọng

- Au hảnh (Tiếng Thái) và Hầu mềnh (tiếng Mông): Họ nói như vậy đồng nghĩa với việc bạn phải uống trăm phần trăm không thừa lại một giọt. Cứ một giọt sẽ phạt một chén.

- Rượu vòng: Khi có một người đến mâm bạn đang ngồi để mời rượu, nếu người ta nói đi theo vòng mà bạn lại uống ngược vòng hoặc uống trước, theo luật, bạn sẽ bị phạt mấy chén đấy. Hãy để ý đến cử chỉ của họ để biết chén nằm trên tay nào, nghiêng về bên nào, đi theo vòng nào để uống cho đúng luật.

Các lão làng ngồi quây quần bên bàn rượu

- Rượu xoay: Dùng một quả trứng hay bất cứ vật gì có đầu nhọn, xoay vòng, đầu nhọn chỉ vào ai, người đó đương nhiên phải uống.

- Bấm đốt: Cái này dùng khi không có bát hay cốc, có 1 chai rượu, người thứ nhất bấm đốt uống xong rồi bấm đốt và truyền cho người tiếp theo 

- Đi mời: Ở Mộc Châu khi uống rượu chia làm nhiều mâm thì bạn cần phải xách chai, cầm chén đi mời rượu, lưu ý cần phải mang vác chén không, nếu trong chén còn rượu sẽ phải uống hết chén đó mới được phép mời. Sang mâm khác cần phải giới thiệu sơ qua và uống xong nhớ bắt tay họ cảm ơn trước khi quay lại mâm mình.

Đi mời rượu

- Pay nhé: Người chúc rượu sẽ uống 2 chén với bạn, sau khi uống xong bạn cần giữ nguyên chén trên tay để người chúc rót cho bạn chén thứ hai.

- Pay nhé lẻ: Tương tự như pay nhé, nhưng thay vì 2 chén sẽ là 3 chén.

- Báng lẩu : Khi mà 2 người ngồi bên cạnh bạn chúc nhau, bạn ngồi ở giữa thì bạn cũng phải nhấc chén lên uống cùng.

- Uống không pông: Tùy thuộc vào người chúc, người chúc mời bạn uống 2 chán không pông thì bạn sẽ phải uống 2 chén liên tiếp. Lưu ý, không được đặt chén xuống bàn. 

- Hắt kẹ: Khi rót rượu, chén bạn là chén cuối cùng của chai rượu thì bạn phải tự uống 01 chén đó đấy để chuyển sang chai khác. Người ta hay nói đó là chén lộc.

- Uống rượu gửi: Khi bạn đến một gia đình uống rượu, khi chúc nhau họ có thể sẽ gửi một chén cho vợ (hoặc chồng, hoặc người yêu...) của bạn và bạn phải uống thay thêm ít nhất 1 chén.

Read more »

Nồng ấm rượu ngô men lá Mộc Châu

Đã từ rất lâu rồi, bà con người dân tộc tại Mộc Châu đã phát hiện ra cách lên men biến ngô thành một thứ rượu đặc biệt mang vị cay nồng ấm lòng bao du khách. Rượu ngô men lá đã trở thành đặc sản đặc trưng của xứ Mộc, một lần được thưởng thức rượu ngô, chắc chắn không ai có thể quên được hương vị đặc trưng của nó.

Phụ nữ dân tộc đang nấu rượu ngô

Những bắp ngô khi được thu hoạch về, hạt to và đều nhất sẽ được lựa chọn để nấu rượu. Sau đó đem rửa sạch hạt ngô, để ráo rồi “bung” cho chín trên bếp lửa. Ngô chín để nguội rồi trộn với men được chế biến từ các loại thảo dược theo công thức đặc biệt, sau đó ủ trong khay gỗ từ 2—3 ngày. Tiếp theo, người ta đổ ngô đã lên men vào các chum lớn, ủ tiếp khoảng 3-4 tháng nữa, sau đó mới đem chưng cất để được loại rượu ngô men lá đặc biệt chỉ có ở vùng núi cao Mộc Châu.

Rượu được ủ trong những chum gỗ lớn khoảng 3,4 tháng

Khác với rượu nếp cẩm, rượu sắn, rượu nếp cái, rượu báng …. rượu ngô men lá đặc biệt ở cái mùi nồng nồng  ngai ngái ban đầu. Nhưng khi nhấp môi rồi, người ta sẽ cảm nhận được cả hương, cả vị quyện vào nhau thành  mùi thơm hấp dẫn đặc trưng nơi đầu lưỡi. Vị cay nồng, thơm thơm mùi ngô, nóng ấm lan dần khắp cơ thể xua tan cái lạnh giá của khí hậu miền cao nguyên.

Nấu rượu ngô tốn rất nhiều công sức

Rượu ngô ngon phải là loại rượu ngô được nấu từ giống ngô bản địa, sinh trưởng và phát triển trong điều kiện khắc nghiệt trên núi cao, truyền cho người uống cảm giác mạnh mẽ, dẻo dai, khỏe khoắn để cảm nhận sâu sắc giá trị tinh thần và sức sống mãnh liệt nơi đây.

Nhà nào người Mông cũng sẽ có vài lít rượu để trong nhà, có nhà nấu đến vài chum, rượu càng để lâu càng đậm đà, vừa để uống, vừa để đem ra mời khách. Rượu ngô men lá cũng là loại rượu không thể thiếu trong những buổi chợ phiên.

Rượu ngô uống trong buổi chợ phiên

Sẽ thật tuyệt vời khi trong cái giá lạnh của mùa đông, đến Mộc Châu ngồi trong nhà sàn bên bếp lửa hồng vừa nghe kể chuyện, vừa nhâm nhi món thịt trâu gác bếp cùng chén rượu ngô men lá ấm nóng thơm lừng.

Read more »

6 trải nghiệm không nên bỏ lỡ tại Mộc Châu

Mộc Châu là cao nguyên rộng lớn và xinh đẹp của Sơn La cách Hà Nội khoảng 190 km theo tuyến Quốc lộ 6, nhiều bạn trẻ Hà Nội vẫn chọn cách phượt xe máy tới đây để thỏa mãn mọi xúc cảm. Cao nguyên xanh mướt này như có sức cuốn hút mãnh liệt, mùa nào cũng mang một vẻ đẹp nên thơ rất riêng cùng những trải nghiệm rất riêng cho du khách. Hãy cùng Sinhcafe  điểm lại những trải nghiệm hấp dẫn bạn không nên bỏ lỡ tại Mộc Châu nhé.

1. Thử "phượt" lên Mộc Châu:

Quãng đường từ Hà Nội lên Mộc Châu không xa lắm, đường quốc lộ 6 dễ đi, khung cảnh hai bên đường rất đẹp nên để cảm nhận được Mộc Châu một cách đầy đủ nhất, bạn nên đi xe máy để chủ động trên đường đi cũng như đến các điểm du lịch khách tại Mộc Châu thay vì đi ô tô. Với những bạn sức khỏe không tốt mới bất đắc dĩ phải chọn ô tô, nhưng phương án đó sẽ khiến bạn không khỏi tiếc nuối đâu.

Bạn sẽ mất khoảng 4 tiếng để di chuyển đến Mộc Châu, còn nếu đi chậm hoặc dừng lại chụp ảnh sẽ mất khoảng 5,6 tiếng. Thỉnh thoảng cũng có những khúc cua nhưng không nguy hiểm, bạn chỉ cần điều chỉnh tay lái cho xe đi chậm lại là được.

2. Ngủ homestay:

Hiện nay, dịch vụ lưu trú tại Mộc Châu đã phát triển hơn rất nhiều với nhiều loại hình như khách sạn, nhà khách, nhà nghỉ, nhà sàn,... nhưng bạn nên thử một lần xin ngủ homestay trong bản để tìm hiểu đời sống, văn hóa, phong tục,... của người dân tộc nơi đây. Người dân xứ Mộc rất thân thiện, cởi mở, họ mộc mạc trong từng nếp nhà sàn, từng bữa cơm đạm bạc nhưng ấm cúng tình người hồn đất Mộc Châu. Nếu may mắn đến vào dịp lễ hội của người Thái, người Mông, bạn sẽ được hòa mình vào không gian sôi nổi, vui vẻ với những nghi lễ thành kính, những trò chơi dân tộc đặc sắc. 

Buổi tối, sướng xuống trời rất lạnh, cả nhà lại cùng nhau quây quần bên bếp lửa trong nhà sàn. Bạn nên đến rừng thông bản Áng và xin ngủ lại tại nhà người dân trong bản, giá lại rẻ, chỉ khoảng 50.000 VNĐ/đêm.

3. Đến những điểm thú vị:

Mộc Châu có nhiều điểm đến khiến bạn không khỏi ngỡ ngàng như thác Dải Yếm, rừng thông bản Áng, Ngũ động bản Ôn, hang Dơi, nông trường Mộc Châu, đồi chè Tân Lập..., sẽ thật đáng tiếc nếu bạn không được đến trải nghiệm sự hùng vĩ, bí ẩn nhưng mang đầy nghệ thuật của thiên nhiên và bàn tay con người nơi đây.

4. Tự tay hái chè

Du khách đến Du Lịch Mộc Châu sẽ không khỏi ấn tượng với không khí trong lành, mát mẻ, những đồi chè cứ đua nhau chạy tít tắp, ngút ngàn tầm mắt. Từ thị trấn Nông Trường Mộc châu đi vào xã Tân Lập, bạn sẽ đến với công ty chè Mộc Sương để trải nghiệm loại hình du lịch nông nghiệp - tự làm nông dân hái chè. Đây là nơi làm việc của hàng trăm công nhân mang trang phục đồng bào mường, thái, thoăn thoắt nhấp nhô giữa biền chè xanh bao la.

Đến đây, bạn hãy cởi mở mượn một chiếc bế, khoác lên vai và tập làm thợ hái chè. Những công nhân thân thiện của núi rừng Tây Bắc sẽ hướng dẫn bạn hái những búp chè tươi theo chuẩn quy cách: 1 tôm 2 lá, 1 cá 2 chừa. Nhìn thì khá dễ, nhưng có trải nghiệm mới thấy để hái đúng kỹ thuật không hề đơn giản. Chè hái được sẽ đem về công ty. Bạn sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình chế biến cầu kỳ cuả chè Ô long. Chè sẽ được đưa ra phơi nắng rồi đưa vào phòng lạnh để ủ, lên men, viên tròn lại và đóng gói trong môi trường chân không.

5. Trekking Pha Luông:

Trekking Pha Luông ngày càng trở nên hấp dẫn với giới trẻ. Họ khát khao cảm giác được chinh phục, được thử thách và chiến thắng. Pha Luông không cao và hiểm trở như Fanxipang nhưng đầy bí hiểm với những cánh rừng rậm rạp. Từ đỉnh Pha Luông, bạn sẽ được nhìn xung quanh bốn bề đều là mây, cảm giác thích thú, khoan khoái vô cùng như được lạc vào một thế giới ảo mộng. Khi mây tan, bạn có thể nhìn bao quát thảo nguyên Mộc Châu đầy sức sống, cửa khẩu Lóng Sập cùng biên giới với nước bạn Lào.

6. Ăn bê chao

Cao nguyên Mộc Châu được thiên nhiên ưu ái bạn tặng khí hậu cận ôn đới để trở thành nơi có đàn bò lấy sữa lớn nhất cả nước. Ở đây, bê cái được giữ lại nuôi lớn để cho sữa, còn bê đực khoảng một tuần tuổi, chưa từng ăn cỏ càng tốt bởi bê non chỉ bú sữa mẹ sẽ có vị thơm và mềm ngọt được chế biến thành đặc sản bê chao nức tiếng.

Trong số những món bê thì bê chao có lẽ là món ăn được chế biến đơn giản nhất nhưng hương vị lại thuộc hàng đặc sản, khó quên nhất. Bất cứ ai đến Mộc Châu cũng đều không muốn bỏ lỡ một lần được nếm hương vị thơm ngon của món ăn nóng hổi này.

Read more »

Giòn tan không cưỡng nổi với cá suối Mộc Châu

Nằm cách Hà Nội 200 km, đi theo hướng quốc lộ 6 chừng 5 – 6 tiếng đồng hồ, Mộc Châu không chỉ nổi tiếng bởi phong cảnh thiên nhiên xinh đẹp mà bởi về ẩm thực với những món ăn đậm chất núi rừng như: sữa bò tươi, gà đồi, bê thui… Trong số đó không thể bỏ qua món cá suối nướng.

Không du khách nào muốn bỏ qua cá suối nướng khi đến với Mộc Châu

Trong nếp nhà sàn, căn bếp là nơi quan trọng nhất. Vào những ngày mưa phùn giá rét, cả nhà quây quần bên bếp than hồng, chuẩn bị bữa cơm chiều đơn giản mà ngon lành. Xôi nếp nương được đồ chín tới, chút rau xanh vừa hái trong vườn, có thêm cá suối vừa đánh bắt được với chút rượu cần thì ấm áp và ngon vô cùng.

Cá suối nướng là món ăn đặc sản tại Mộc Châu

Những chú cá suối Mộc Châu tròn lẳn, miệng cũng tròn vo không giống như cá suối Hà Giang thân dẹt, đầu dẹt, nhiều vảy. Có con bé xíu như ngón tay út, có con nhỉnh hơn hai ngón tay. Có suối bắt được đôi khi người phục vụ cũng không biết tên, chỉ gọi chung là cá suối.

Cá suối chiên giòn ngon không cưỡng nổi

Ở các nhà hàng, cá suối ngon và đơn giản nhất là chiên vàng. Khi ấy, cả thịt và xương cá đều giòn tan, cắn ngang ăn không muốn bỏ sót phần nào. Sau lớp vảy vàng phồng lên vì mỡ nóng, thịt cá thơm ngọt. Nhai phần đầu cá tròn xoe sẽ thấy chút sạn sạn trong miệng, nhưng nó sẽ chìm ngay trong vị bùi béo không gợn chút tanh tao, đưa đẩy thêm hương vị của bát nước mắm nguyên chất thả vài lát ớt đỏ tươi. Đặc biệt,  món cá suối luôn được ăn kèm một rổ rau sống xanh mơn mởn, xà lách, bắp cải thái nhỏ, trộn với rau mùi và húng quế. Rau sống, ăn với bê chao cũng ngon, mà chấm nước mắm ăn kèm cá suối lại càng tuyệt vời, thường được bán với giá  100.000 đồng/1 đĩa. 

Cá suối thường được ăn kèm với rổ rau sống xanh non

Đặt tour Du Lịch Mộc Châu ngay hôm nay để lên với cao nguyên này, cùng SinhCafe trải nghiệm và hít hà mùi cá suối rán vàng thơm ngây ngất một chiều đông.

Read more »

Hoa ban - "hoa tình yêu" xứ Mộc

Hoa ban là một trong những sản vật của núi rừng hùng vĩ Tây Bắc. Vào mùa xuân, Tây Bắc nói chung và Mộc Châu nói riêng là xứ sở của hoa ban và hoa ban từ lâu được xem là biểu trưng của vùng Tây Bắc. Đã từ lâu hoa ban đi vào thơ - ca- nhạc - họa. Gần nửa thế kỷ trước, hoa ban từng nở rộ trong những trang ký của Nguyễn Tuân. Cây ban thân mộc, không mọc thẳng mà khẳng khiu uốn khúc, chia cành phân nhánh như có bàn tay tạo dáng của đấng hóa công. 

Khu vực cuối thị trấn Mộc Châu là xã Chiềng Hắc, trên sườn núi, dưới thung lũng hoa ban trắng ngần. Dừng xe dọc đường nhìn lên là thấy cành ban buông mình xuống vách núi. Nhìn ngang là thấy ban nhoi lên cao bằng những ngọn núi trước mặt. Nhìn xuống là những thung lũng đang vào vụ cấy. Sắc ban trắng cuốn hút khiến những người bạn đường ai cũng ngẩn ngơ rồi say sưa chụp ảnh.

Tên gọi hoa ban theo tiếng của dân tộc Thái, có nghĩa hoa ngọt, đó vừa là danh từ vừa là tính từ. Hằng nǎm, đầu tháng hai (âm lịch) hoa ban lác đác nở, rộ nhất và đẹp nhất là đầu tháng ba, đến đầu tháng tư thì hoa bắt đầu tàn. Lúc nở rộ, hoa ban thuần khiết che lấp lá xanh. Bà con vùng cao coi hoa ban như nông lịch của mình, họ phát nương vào lúc hoa nở và tra hạt vào lúc hoa tàn. Nếu có dịp đi Du Lịch Mộc Châu vào mùa hoa ban, bạn sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của loài hoa thuần khiết ấy.

Hoa ban thường mọc ở trên đồi núi chứ không nằm trong các khu vườn như hoa mận, hoa đào cho nên để thấy được hoa ban dọc quốc lộ 6 cũng là một sự tình cờ thú vị.

Hoa ban tượng trưng cho tình yêu thuần khiết, sắt son, chung thủy. Ngày xưa, vùng Tây Bắc có một cô gái tên Ban, xinh đẹp, nết na và có giọng hát mê đắm lòng người. Nhiều trai mường ngấp nghé nhưng trái tim nàng đã trao gửi cho một chàng Khum, giỏi săn bắn và làm nương. Nhưng cha Ban chê Khum nghèo nên đã gả cô cho con trai tạo mường - vừa gù vừa lười. Thấy cha cùng nhà tạo mường bàn chuyện cưới hỏi, nàng Ban chạy tìm người yêu cầu cứu. Nhưng không may đúng lúc chàng Khum lại đi xa. Tuyệt vọng, nàng Ban bèn buộc chiếc khăn piêu của mình vào cầu thang nhà Khum rồi vượt núi, vượt đèo tìm chàng.

Cuối cùng, kiệt sức, nàng gục xuống núi chết. Nơi đó sau này mọc lên một loài cây ra hoa trắng muốt vào mùa xuân. Dân mường liền gọi là hoa ban. Chàng Khum trở về thấy nàng đã bỏ đi, bèn theo tìm. Cuối cùng, chàng cũng kiệt sức mà chết, hoá thành con chim sống lẻ loi. Cứ đến mùa xuân, khi hoa ban nở, chim lại cất tiếng gọi bạn tình da diết… Từ đó, mỗi khi xuân về, hoa ban nở trắng núi rừng, trai gái Sơn La lại rủ nhau đi hội chơi núi, ca hát, múa xoè và bày tỏ tình yêu đôi lứa, như muốn có được tình yêu chung thuỷ như đôi Ban - Khum. Sơn La, cứ xuân sang, hoa ban nở trắng trên các sườn núi, các bản mường lại rủ nhau đi hội chơi núi, hái hoa mừng xuân. Đây cũng là dịp nam nữ thanh niên vui chơi, ca hát, đánh đàn tính, thổi kèn, múa xoè, trao và đón nhận tình yêu.

Từng chùm hoa ban trắng xòe cánh điểm những chấm trắng muốt lên nền trời xanh thẳm ban trưa. Những nụ hoa thon thon như búp tay người con gái dắt lối những kẻ tò mò lạc sâu vào giữa rừng hoa.

Hoa Ban Tây Bắc như người thiếu nữ như gần mà xa, nhẹ nhàng, dịu dàng, tha thiết. Chỉ có đất trời mới thấu hiểu đằng màu trắng và phớt tím man mác của hoa ban muốn nhắn gửi điều gì, có người ví “Hoa ban nở ra người con gái Thái”. 

Read more »